Granica z Białorusią 2025. Mniej przemytników i migrantów – raport i nowe dane

Sytuacja na polsko-białoruskiej granicy pozostaje napięta, choć – jak informuje wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Wiesław Szczepański – działania służb i nowe regulacje przynoszą widoczne efekty. Do 6 kwietnia tego roku zatrzymano 80 osób zajmujących się przemytem migrantów. Dla porównania – w całym 2023 roku było ich niemal 600.

W rozmowie z Polskim Radiem 24 wiceszef MSWiA wyjaśnił, że wśród zatrzymanych dominują obywatele krajów byłego ZSRR – głównie Ukraińcy i Białorusini, ale także Gruzini i Polacy. Ich działania polegają najczęściej na przewożeniu osób, które nielegalnie przekroczyły granicę.

Szczepański wskazał, że ograniczenie prawa do składania wniosków o ochronę międzynarodową, a także działająca od ubiegłego roku strefa buforowa, znacząco utrudniły działalność przemytników.

Od początku roku do 6 kwietnia odnotowano ponad 4700 prób nielegalnego przekroczenia granicy z Białorusią. Choć to o 12 proc. mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, władze ostrzegają przed wzrostem takich incydentów wraz z poprawą pogody.

Tragiczny bilans ostatnich dni to trzy ciała znalezione wzdłuż granicznego odcinka rzeki Bug. Jedną z ofiar wyłowiono 5 kwietnia, a dwie kolejne 15 kwietnia w okolicach miejscowości Stary Bubel w województwie lubelskim. Zwłoki znajdowały się w zaawansowanym stanie rozkładu i – jak poinformowano – zostaną poddane sekcji zwłok na polecenie prokuratora.

Wiceszef MSWiA zasugerował, że migranci mogą być zmuszani przez białoruskie służby do niebezpiecznego przekraczania rzek, co prowadzi do tragedii.

Pod koniec marca weszło w życie rozporządzenie ograniczające możliwość ubiegania się o azyl na granicy. Przepisy obowiązują przez 60 dni, z możliwością przedłużenia decyzją Sejmu o kolejne dwa miesiące.

Od strony infrastrukturalnej granica z Białorusią jest dziś jedną z najlepiej zabezpieczonych w Europie. Od 2022 roku funkcjonuje stalowa zapora o wysokości 5,5 metra, rozciągająca się na długości 186 km. W ostatnich miesiącach została ona wzmocniona o dodatkowe przęsła oraz drut kolczasty typu concertina.

Barierę fizyczną wspiera zaawansowany system elektroniczny, który monitoruje nie tylko suchy ląd, ale i odcinki rzeczne. Uzupełnieniem tych działań jest strefa buforowa, której obowiązywanie przedłużono 10 marca o kolejne 90 dni. Zakaz przebywania w strefie obowiązuje w pasie o szerokości od 200 metrów do nawet 4 kilometrów – w zależności od rejonu.

Sytuacja na granicy z Białorusią ma swoje korzenie w politycznych działaniach Mińska. Od 2021 roku reżim Aleksandra Łukaszenki wykorzystuje migrantów z Iraku, Afganistanu i krajów Afryki jako narzędzie presji wobec Unii Europejskiej. Zorganizowany przerzut ludzi przez granice Białorusi z Litwą, Polską i Łotwą stał się formą szantażu politycznego, który trwa do dziś.

Polska – poprzez działania służb, nowe przepisy oraz inwestycje w infrastrukturę – stara się przeciwdziałać nielegalnej migracji i zapewnić bezpieczeństwo granic UE.