Schrony w Polsce 2025 – ile ich jest i gdzie powstają nowe? Trwa inwentaryzacja

W województwie świętokrzyskim trwa szeroko zakrojona inwentaryzacja schronów i miejsc ukrycia w ramach wdrażania przepisów nowej ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Z danych przekazanych przez samorządy do Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego wynika, że na terenie regionu znajduje się obecnie 540 takich obiektów.

Jednocześnie blisko 50 gmin przyznało, że nie dysponuje żadnym schronem.

Najwięcej schronów zlokalizowano w Kielcach – stolica regionu posiada aż 130 z 540 zarejestrowanych dotąd budowli ochronnych. Pozostałe są rozproszone po terenie 54 gmin. W 47 samorządach nie stwierdzono istnienia jakichkolwiek miejsc ukrycia. Proces zbierania danych ruszył po wysłaniu pisma przez wojewodę Józefa Bryka 12 marca, a dotychczas odpowiedziało 101 z 102 gmin.

W kolejnych tygodniach planowane są kontrole techniczne istniejących schronów. Zajmą się nimi zespoły złożone z pracowników inspektoratów nadzoru budowlanego oraz strażaków z Państwowej Straży Pożarnej. Jak poinformował wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego Mateusz Pióro, przeglądy będą miały na celu ocenę, czy obiekty spełniają aktualne wymagania techniczne, a także określenie, co należy poprawić, by mogły skutecznie pełnić funkcje ochronne.

Służby pożarowe sprawdzą m.in. bezpieczeństwo pożarowe, możliwość ewakuacji, oraz odporność obiektów na zagrożenia biologiczne, chemiczne i radiacyjne. Wyniki kontroli zostaną opisane w protokołach przekazanych lokalnym władzom, które na ich podstawie podejmą dalsze działania.

Rok 2025 to pierwszy etap realizacji programu modernizacji ochrony ludności. Jak zapowiedział wojewoda Józef Bryk, region świętokrzyski otrzyma na ten cel 138 mln zł. Środki te mają zostać przeznaczone na modernizację istniejących schronów oraz budowę nowych, które będą zgodne z wymogami ustawy.

Dotychczas, według danych Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, ewidencja zawierała 380 schronów i miejsc ukrycia, mogących pomieścić ok. 33 tys. osób. To zaledwie ułamek potrzeb – zgodnie z ustawą, w miastach schronieniem ma zostać objętych co najmniej 50 proc. mieszkańców, a na terenach wiejskich – 20 proc. 

Jak zauważył dyrektor wydziału, Jacek Sabat, obecna liczba schronów jest "zdecydowanie niewystarczająca", a nowe przepisy mają doprowadzić do zbudowania spójnego systemu reagowania na różnorodne zagrożenia – od katastrof naturalnych po zagrożenia związane z działalnością człowieka, w tym konflikty zbrojne.

Ustawa z 5 grudnia 2024 r., która weszła w życie 1 stycznia 2025 r., wprowadza jednolite standardy w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w całym kraju. Schrony mają spełniać szereg rygorystycznych wymagań technicznych, m.in. chronić przed falą uderzeniową, odłamkami, promieniowaniem oraz umożliwiać przetrwanie w przypadku wystąpienia skażenia chemicznego lub biologicznego.

Proces dostosowywania istniejących obiektów oraz budowy nowych będzie rozłożony na kolejne lata i realizowany etapami. Samorządy mają odgrywać kluczową rolę w jego wdrażaniu, współpracując z administracją rządową i służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo.