2026 Rok Andrzeja Wajdy. Senat oddaje hołd mistrzowi kina

W środę Senat Rzeczypospolitej Polskiej jednogłośnie przyjął uchwałę o ustanowieniu roku 2026 Rokiem Andrzeja Wajdy. W ten sposób izba wyższa parlamentu uczci pamięć jednego z najwybitniejszych twórców polskiej i światowej kinematografii. Decyzja ta zbiegła się z przypadającą w 2026 roku setną rocznicą urodzin i dziesiątą rocznicą śmierci artysty.

Senat podjął ostateczną decyzję i ustawni rok 2026 rokiem Andrzeja Wajdy. 

W uzasadnieniu uchwały senatorowie podkreślili, że Andrzej Wajda odcisnął trwałe piętno na polskiej kulturze, stając się jej nieodzownym elementem. Wskazano na jego rolę jako twórcy polskiej szkoły filmowej oraz kina moralnego niepokoju, które ukształtowały zbiorową wyobraźnię i pamięć historyczną całych pokoleń Polaków.

– „Nie wyobrażamy sobie polskiej kultury bez dzieł i osoby tego wybitnego artysty” – głosi uchwała.

Wajda nie ograniczał się do jednego nurtu – w jego dorobku znalazły się filmy psychologiczne, polityczne, historyczne i adaptacje literatury, a każdy z nich wnosił nową jakość do polskiego kina. Cztery z jego filmów zdobyły nominacje do Oscara, a w 2000 roku sam artysta otrzymał honorową statuetkę za całokształt twórczości.

Na szczególne wyróżnienie zasługuje również Złota Palma z Cannes za „Człowieka z żelaza” – film, który odegrał kluczową rolę w przedstawieniu ruchu „Solidarność” szerszej, światowej publiczności.

Choć reżyseria była jego najważniejszym polem działania, Wajda pozostawił ślad także jako wychowawca i autorytet dla wielu pokoleń artystów. Jego działalność edukacyjna, współpraca z teatrami w Krakowie i Warszawie, a także funkcje kierownicze w strukturach filmowych uczyniły go nie tylko twórcą, ale również organizatorem życia kulturalnego.

Nie można też pominąć jego zaangażowania obywatelskiego i politycznego – był senatorem I kadencji, a także człowiekiem głęboko zatroskanym o los Polski. Swoje wartości przekładał na realne działania, m.in. przekazując środki z prestiżowej japońskiej nagrody na budowę krakowskiego muzeum Manggha.

Senatorowie przypomnieli, że Wajda był nie tylko twórcą wybitnym, ale i hojnym mecenasem kultury, wspierając m.in. Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej w Radomiu. To właśnie jego postawa – jako artysty i obywatela – sprawiła, że dziś postrzegany jest jako jeden z „gigantów”, na których barkach opiera się współczesna polska tożsamość.

– „Tworzymy teraźniejszość i przyszłość, stojąc na ramionach gigantów” – podkreślono w uchwale. Rok 2026 będzie okazją do przypomnienia, jak wiele zawdzięczamy jednemu z największych ambasadorów polskiej kultury – Andrzejowi Wajdzie.