Ujawniamy: Banery Mentzena na Allegro, PKW milczy. Czy i kto łamie prawo – wyjaśniamy

Bloger opublikował zdjęcie aukcji w serwisie Allegro, na której za 63 złote można kupić baner wyborczy Sławomira Mentzena, kandydata Konfederacji w wyborach prezydenckich. Plakat w serwisie, póki co kupiło już 236 osób, a sama aukcja nagle zniknęła z sieci. Sprawdzamy, co na ten temat mówi kodeks wyborczy i kto wystawił aukcję z banerami Mentzena zarabiając na niej ponad 15 tysięcy złotych.

Autor postu zadał pytanie Państwowej Komisji Wyborczej, czy to legalne działanie. Jak dotąd nie doczekał się żadnej odpowiedzi. 

W sieci pojawiła się oferta sprzedaży baneru wyborczego Sławomira Mentzena – kandydata Konfederacji na prezydenta RP w wyborach 2025. Aukcja opublikowana w serwisie Allegro wzbudziła spore zainteresowanie po tym, jak bloger Jacek Liberski zamieścił jej zrzut ekranu w mediach społecznościowych.

Baner o wymiarach 2x1 m oferowany jest za 63 złote jako „element kolekcjonerski”. Liberski skierował publiczne pytanie do Państwowej Komisji Wyborczej, sugerując, że może to być forma nielegalnego finansowania kampanii. Sprawdziliśmy, co na ten temat mówi prawo.

Choć link jest jeszcze dostępny w wyszukiwarce Google, nie prowadzi on już do żadnej aukcji. Oferent najpewniej usunął ją kilka godzin po tym, jak sprawa wyszła na jaw. 

To nie jedyna aukcja, na której jeszcze do dziś można było kupić baner wyborczy kandydata konfederacji. Podczas pracy nad artykułem natrafiliśmy na jeszcze jedną, nieco droższą ofertę. Tym razem za plakat Mentzena w tej samej wielkości trzeba było zapłacić o 3 złote więcej, czyli 65 złotych. 

Opis drugiej aukcji, jak widać na opublikowanych przez nas powyżej screenach, do złudzenia przypomina ten z postu opublikowanego w sieci przez internautę. Ta oferta jest również niedostępna, a po kliknięciu nią dowiadujemy się, że została usunięta. Skasowano ją najpewniej 27 marca 2025 roku, czyli kilka godzin po tym, jak informacja o handlu banerami wyborczymi Mentzena wyszła na jaw. 

Analizując liczbę zamówień tego konkretnego produktu, nie sposób odnieść wrażenia, że banery Mentzena na Allegro sprzedawały się, jak na pniu. Ustaliliśmy, że w kilka dnia plakat zamówiło aż 236 osób. W ten sposób na konto sprzedawcy wpłynęło dokładnie 15 340 złotych. 

Na udostępnionym screenie widzimy ofertę sprzedaży nowego baneru wyborczego z wizerunkiem Sławomira Mentzena, logotypem Konfederacji oraz napisem „MENTZEN 2025”. W opisie czytamy, że jest to "baner oczkowany", gotowy do zawieszenia. Cena to 63 złote.

Choć sprzedawca nie jest oficjalnie powiązany z Komitetem Wyborczym kandydata, sposób prezentacji i treść baneru sugerują, że może on być wykorzystywany w kampanii wyborczej.

Zgodnie z polskim Kodeksem wyborczym (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112 z późn. zm.), kampania wyborcza może być finansowana wyłącznie przez komitety wyborcze, a wszelkie wydatki muszą być ewidencjonowane i ujawniane w sprawozdaniu finansowym kampanii.

Art. 126 § 1 i 2 Kodeksu wyborczego mówi wyraźnie:

– Komitet wyborczy może pozyskiwać środki finansowe wyłącznie w formie darowizn pieniężnych od osób fizycznych i ze swojego funduszu wyborczego. Zakazane jest finansowanie kampanii przez inne podmioty.”

Art. 127 § 1 precyzuje natomiast:

– Zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej na rzecz kandydata przez osoby lub podmioty, które nie są komitetem wyborczym, jeżeli wiąże się to z ponoszeniem kosztów.”

Z powyższego wynika, że sprzedaż banerów wyborczych przez osoby prywatne lub firmy, niezwiązane formalnie z komitetem wyborczym kandydata, może być uznana za nielegalne finansowanie kampanii, a także naruszenie przepisów o prowadzeniu agitacji wyborczej.

W opisie aukcji nie ma wyraźnego wskazania, że jest to materiał wyborczy oficjalnie pochodzący od Komitetu Wyborczego Sławomira Mentzena. Zastosowanie określenia „element kolekcjonerski” może być próbą obejścia przepisów, jednak kwalifikacja prawna zależy od kontekstu i rzeczywistego celu sprzedaży.

Jeśli nabywcy traktują baner jako narzędzie agitacji (np. wieszając go w przestrzeni publicznej lub w oknach), może to zostać uznane za działanie na rzecz kandydata z naruszeniem zasad finansowania kampanii.

Na podstawie screena trudno jednoznacznie ustalić, kto wystawił baner. Jeśli byłby to członek sztabu wyborczego lub osoba związana z komitetem wyborczym, oferta mogłaby być potraktowana jako działalność komercyjna wspierająca kampanię – ale tylko wtedy, gdy spełnia wymogi sprawozdawczości finansowej.

Jeśli jednak sprzedawcą jest osoba trzecia, niezwiązana z komitetem, pojawia się ryzyko naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego.