Nowy traktat Polska–Francja w Nancy. Polska zyska nowe gwarancje bezpieczeństwa

Adam Bysiek CheckPRESS.pl

09/05/2025 11:35

Traktat Polska – Francja zwiększy zdolności obronne Polski. Donald Tusk w Nancy podpisze umowę bilateralną

Spis treści

Bez precedensu: pierwszy taki traktat z państwem niesąsiadującym
Gwarancje militarne i odniesienie do NATO oraz UE
Przypadek Niemiec: zapis o pomocy „wszelkimi środkami, w tym siłą zbrojną”
Polsko-francuska współpraca w nowej odsłonie

W piątek w Nancy zostanie podpisany nowy traktat polsko-francuski, który – jak podkreślił premier Donald Tusk – zawiera silne gwarancje wzajemnej pomocy w przypadku zagrożenia, w tym również militarnej.

Dokument ten wpisuje się w szerszą strategię Francji dotyczącą bilateralnych umów bezpieczeństwa, ale w jednym aspekcie jest absolutnie wyjątkowy.

Bez precedensu: pierwszy taki traktat z państwem niesąsiadującym

Jak zaznaczył premier Tusk, będzie to pierwszy przypadek w historii, gdy Francja podpisuje tego typu umowę z krajem, z którym nie dzieli granicy lądowej. Do tej pory podobne zapisy o wzajemnej pomocy znalazły się w traktatach Paryża z Berlinem (2019), Rzymem (2021) i Madrytem (2023). Jednak żadna z tych umów nie została zawarta z państwem oddalonym geograficznie od Francji.

„Mocna klauzula wzajemnego bezpieczeństwa dotyczy tylko Polski i Niemiec w traktatowych rozstrzygnięciach, jakie przyjęła Francja” – powiedział Donald Tusk.

Gwarancje militarne i odniesienie do NATO oraz UE

Zarówno w dotychczasowych umowach Francji z Niemcami, Włochami i Hiszpanią, jak i w nowym traktacie z Polską, zawarte są odniesienia do dwóch kluczowych aktów prawnych międzynarodowego bezpieczeństwa: artykułu 5 Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) oraz artykułu 42 ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE).

Artykuł 5 NATO stanowi fundament wspólnej obrony – atak na jedno państwo członkowskie traktowany jest jako atak na cały Sojusz. Z kolei art. 42 ust. 7 Traktatu UE precyzuje, że każde państwo członkowskie Unii, które padnie ofiarą zbrojnej agresji, ma prawo oczekiwać pomocy i wsparcia od pozostałych.

Przypadek Niemiec: zapis o pomocy „wszelkimi środkami, w tym siłą zbrojną”

Traktat z Niemcami z 2019 roku zawiera szczególnie mocne sformułowania. Mówi wprost, że w razie agresji zbrojnej oba państwa udzielą sobie wzajemnie pomocy wszelkimi dostępnymi środkami, w tym siłą zbrojną. Wskazuje też na ścisłe powiązanie interesów bezpieczeństwa i zbliżenie polityki obronnej obu krajów.

W podobnym duchu utrzymane są także porozumienia z Włochami i Hiszpanią, które – choć bardziej ogólne – również odwołują się do fundamentalnych mechanizmów wspólnej obrony NATO i UE.

Polsko-francuska współpraca w nowej odsłonie

Podpisanie traktatu z Polską ma wymiar geopolityczny i symboliczny. Polska, jako kluczowy członek wschodniej flanki NATO, staje się strategicznym partnerem Francji w obszarze bezpieczeństwa europejskiego.

Premier Tusk zwrócił uwagę, że współpraca ta nabiera szczególnego znaczenia w obecnych realiach zagrożeń, podkreślając jednocześnie, że wzajemna pomoc nie ograniczy się do formalnych zapisów, ale będzie miała realne znaczenie operacyjne i polityczne.