Polska otrzyma nawet 130 mld zł z programu SAFE na rozwój obronności

Polska otrzyma dostęp do rekordowych środków finansowych z unijnego programu SAFE (Support to Ammunition and Defense Industry through Financing of the European Union), który zakłada pożyczki na rozwój przemysłu zbrojeniowego i obronność w krajach członkowskich.

Wartość, jaką Polska może uzyskać, wynosi aż 120–130 miliardów złotych – poinformowali europosłowie Platformy Obywatelskiej podczas konferencji prasowej w Brukseli.

Fundusze dla przemysłu zbrojeniowego

Jak podkreślił Andrzej Halicki, szef delegacji PO-PSL, znaczna część tych środków zostanie przeznaczona na rozwój polskiego przemysłu obronnego.

Polska ma być jednym z największych beneficjentów programu, a środki mogą trafić m.in. na produkcję przeciwlotniczych zestawów rakietowych Piorun, armatohaubic Krab oraz bojowych wozów piechoty Borsuk.

Europoseł Michał Szczerba dodał, że będą to „gigantyczne pieniądze”, które pozwolą nie tylko na zakupy sprzętu wojskowego, ale również na inwestycje w cyberbezpieczeństwo.

Program SAFE o łącznej wartości 150 miliardów euro został przyjęty przez ambasadorów 27 państw członkowskich. Decyzja o jego zatwierdzeniu przez Radę Unii Europejskiej ma zapaść 27 maja, a wejście w życie planowane jest na początek czerwca.

Polska prezydencja w Radzie UE odegrała znaczącą rolę w kształtowaniu końcowej wersji rozporządzenia, które uzyskało szerokie poparcie. Z inicjatywy polskiej delegacji wprowadzono zapisy pozwalające finansować także kontrakty zawarte w przeszłości.

Oprócz państw członkowskich UE, w programie SAFE będzie mogła uczestniczyć także Ukraina – we współpracy z przynajmniej jednym krajem unijnym. Program jest również otwarty na Norwegię, Szwajcarię i Wielką Brytanię, która podpisała specjalne porozumienie o partnerstwie obronnym z UE.

SAFE ma wzmocnić wspólną politykę bezpieczeństwa, zwiększyć konkurencyjność europejskiego przemysłu zbrojeniowego oraz zacieśnić współpracę w zakresie produkcji sprzętu wojskowego.

Jedną z najtrudniejszych kwestii negocjacyjnych była możliwość zakupu komponentów spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza ze Stanów Zjednoczonych. Ostatecznie przyjęto kompromis: do 35 proc. środków z SAFE może zostać przeznaczone na zakup technologii z krajów trzecich, natomiast 65 proc. musi pochodzić od producentów z UE, Ukrainy, Norwegii lub Szwajcarii.

Unijne pożyczki będą udzielane przez Komisję Europejską i gwarantowane przez budżet UE. Ich oprocentowanie wyniesie 3,3 proc., co oznacza, że będą atrakcyjne głównie dla krajów, które na rynku komercyjnym nie są w stanie uzyskać niższych stawek. Polska znalazła się w grupie państw, które będą mogły najwięcej zyskać na tym mechanizmie.