Reforma sądownictwa w Polsce nabiera tempa. Prezes Iustitii: "Zmiany jeszcze w tym roku"

Prof. Krystian Markiewicz w imieniu sędziów ze stowarzyszenia niezależnych sędziów Iustitia zapowiedział wypracowanie reformy przywracającej w Polsce praworządność w ciągu kilku tygodni. Ta ma uwzględniać zalecenia przesłane przez Komisję Wenecką.

W wywiadzie dla "Rz" podkreślił, że zmiany będą wdrażane szybko, a efekty reformy mają być widoczne już w najbliższych tygodniach.

– Krok po kroku wypracowujemy reformę, na jaką zasługują polskie sądy – zapowiedział prof. Markiewicz. Podkreślił, że proces legislacyjny ma zostać przyspieszony, aby reformy zostały wdrożone jeszcze w tym roku. – Zrobimy wszystko, żeby to był czas liczony w tygodniach – dodał.

Jednym z kluczowych elementów nowego projektu jest uwzględnienie rekomendacji Komisji Weneckiej, która wielokrotnie apelowała o zmiany w polskim systemie sądownictwa. Prof. Markiewicz zapewnił, że komisja kodyfikacyjna uwzględnia zarówno wskazówki Komisji Weneckiej, jak i obowiązujące orzeczenia sądów krajowych oraz europejskich.

– Przede wszystkim jednak uwzględnimy kontekst konstytucyjny oraz decyzje polskich i europejskich sądów – zaznaczył Markiewicz, co ma być odpowiedzią na krytykę ze strony Unii Europejskiej i środowisk prawnych.

W projekcie reformy utrzymany został podział tzw. neosędziów na grupy, co jest odpowiedzią na wątpliwości dotyczące sędziów mianowanych przez obecną, sporną Krajową Radę Sądownictwa (KRS). Prof. Markiewicz wyjaśnił, że legalna Krajowa Rada Sądownictwa będzie decydować, do której grupy należy dany neosędzia.

– Tym samym chcemy spełnić wskazania Komisji Weneckiej, która podkreślała, że każdy neosędzia powinien być oceniany indywidualnie – dodał Markiewicz.

Możliwość odwołania decyzji KRS

Nowa reforma przewiduje także możliwość odwołania się od decyzji Krajowej Rady Sądownictwa w sprawie przypisania do grupy. Prof. Markiewicz zapowiedział, że odwołania te będą trafiały do Sądu Najwyższego, co ma zagwarantować niezależną kontrolę sądową.

– Stanowiłoby to postulowaną przez Komisję Wenecką kontrolę sądową, co jest krokiem w stronę zwiększenia transparentności i zgodności z międzynarodowymi standardami – podkreślił.

Jednym z najważniejszych aspektów reformy, jak wskazuje Markiewicz, jest zachowanie stabilności systemu prawnego. Komisja wyklucza możliwość unieważnienia wyroków wydanych przez neosędziów, co mogłoby doprowadzić do chaosu prawnego i naruszenia zaufania obywateli do wymiaru sprawiedliwości.

– Aby zachować stabilność systemu prawnego, orzeczenia wydane przez neosędziów powinny pozostać co do zasady w mocy – podkreślił prezes Iustitii. Oznacza to, że mimo kontrowersji wokół ich powołania, wyroki te nie będą automatycznie kwestionowane.

Zapowiedziane zmiany mają na celu nie tylko usprawnienie działania polskiego sądownictwa, ale także przywrócenie zaufania do wymiaru sprawiedliwości. Prof. Markiewicz i Komisja Kodyfikacyjna dążą do stworzenia systemu, który będzie zgodny z polską konstytucją oraz międzynarodowymi standardami.