System Hermes w rękach Ziobro. Zembaczyński ostrzega przed służbą specjalną

Poseł Koalicji Obywatelskiej Witold Zembaczyński wskazuje, że zakup oprogramowania do inwigilacji Hermes był częścią większej strategii Zbigniewa Ziobry, mającej na celu przekształcenie Prokuratury Krajowej w nową służbę specjalną. Zdaniem polityka Ziobro chciał stworzyć specjalną służbę PiS skoncentrowaną na niszczeniu oponentów politycznych.

Na łamach checkpress.pl informowaliśmy, że podczas konferencji prasowej w środę 19 marca 2025 roku, główny specjalista kontroli państwowej NIK, Sebastian Szozda, przekazał, że w wyniku kontroli NIK udowodniono, że zakup systemu odbył się bezprawnie i po zawyżonej cenie. 

„Nabycia systemu Hermes dokonano z pominięciem jakichkolwiek analiz w zakresie potrzeb usprawnienia procesu analizy kryminalnej, oczekiwanych możliwości takiego oprogramowania i zakresu jego wykorzystania” – powiedział Szozda, dodając, że nie uwzględniono również opinii analityków, którzy mieli docelowo korzystać z programu.

System Hermes, który formalnie miał służyć analizie kryminalnej, według posła Zembaczyńskiego mógł być wykorzystywany do profilowania osób i przygotowywania ich do inwigilacji Pegasusem. „Zbigniew Ziobro dążył do tego, żeby z Prokuratury Krajowej uczynić nową służbę specjalną, bo domeną służb specjalnych jest posiadanie zaawansowanych technologii informatycznych, służących profilowaniu osobowości” – powiedział Zembaczyński podczas konferencji prasowej. Dodał, że oba systemy – Hermes i Pegasus – mogły działać komplementarnie, co rodzi poważne pytania o legalność i celowość ich wykorzystania.

Według polityka, Hermes był używany co najmniej 30 razy w sposób, który nosi znamiona działań operacyjno-rozpoznawczych, czyli metod stosowanych przez służby specjalne. „Wiemy, że doszło do naruszenia praw obywatelskich poprzez zaawansowane profilowanie polityków, prawników, prokuratorów, być może dziennikarzy i innych grup społecznych” – podkreślił.

NIK zwróciła uwagę, że system Hermes został zakupiony za 15,56 mln zł w listopadzie 2020 roku, bez przeprowadzenia wymaganych analiz i z pominięciem przepisów dotyczących zamówień publicznych. Dodatkowo, jego cena rynkowa była niższa o 6,5 mln zł, co budzi podejrzenia o niegospodarność.

Jak ujawnił Zembaczyński, zakup został zrealizowany za pośrednictwem prywatnej spółki, która na tej transakcji zarobiła 1,5 mln zł. „To wszystko układa się w jeden bardzo wyraźny kształt maksymalnego nadużycia uprawnień, ataku na prawa obywatelskie i tworzenia z Prokuratury Krajowej czegoś à la specsłużby, po to, aby budować przewagi w zakresie zdobywania informacji o celach, wobec których używano Hermesa” – dodał poseł KO.

Z dokumentów ujawnionych przez prokuraturę wynika, że w listopadzie i grudniu 2023 roku Hermes był wykorzystywany do analizowania treści pojawiających się w sieci na temat protestów wyborczych po wyborach parlamentarnych 15 października 2023 roku. Śledczy badali, czy na portalach społecznościowych pojawiały się wpisy sugerujące nieprawidłowości w komisjach wyborczych oraz zachęcające do bojkotu referendum.

Chociaż analiza została przeprowadzona, jej wyniki nie zostały wykorzystane w postępowaniu dotyczącym ważności wyborów. Jednak zastępca Prokuratora Generalnego powoływał się na te dane, składając wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych w sprawie referendum. Sąd Najwyższy odrzucił jednak ten wniosek.

W wyniku kontroli NIK skierowała dwa zawiadomienia do prokuratury. Pierwsze dotyczy wyrządzenia szkody majątkowej w wielkich rozmiarach, związanej z brakiem wymaganych analiz i przepłaceniem za system Hermes. Drugie odnosi się do utajnienia dokumentów księgowych przed kontrolerami NIK w 2023 roku, co może być uznane za celowe utrudnianie kontroli budżetowej.

Prokuratura Regionalna w Rzeszowie, która prowadzi śledztwo w tej sprawie, włączyła raport NIK do akt postępowania. Sprawą Hermesa zajmie się również komisja śledcza ds. Pegasusa, której przewodnicząca Magdalena Sroka (PSL-TD)zapowiedziała dalsze działania w tym zakresie.