TSUE a kredyty WIBOR. Nowa opinia rzecznika może zmienić los tysięcy umów

Sprawa rozpoczęła się od pozwu klienta PKO BP, który zakwestionował zapisy w swojej umowie kredytowej. Kredytobiorca argumentował, że bank nie przedstawił mu alternatywnego produktu, nie wyjaśnił w pełni ryzyka związanego ze zmienną stopą procentową, a także uniemożliwił mu właściwą ocenę skutków ekonomicznych zawarcia umowy.

Bank PKO BP wniósł o oddalenie pozwu, podkreślając, że wskaźnik WIBOR jest wyznaczany zgodnie z obowiązującymi regulacjami i pozostaje poza wpływem instytucji finansowej.

Według banku, klient został prawidłowo poinformowany o ryzyku zmiennego oprocentowania, a umowa została zawarta w zgodzie z prawem.

Medina wskazała jednak, że ani przepisy polskie, ani unijne nie nakładają obowiązku stosowania konkretnego wskaźnika referencyjnego. Oznacza to, że klauzule dotyczące WIBOR mogą być analizowane pod kątem przejrzystości i równowagi stron umowy.

Zdaniem rzeczniczki, banki muszą dostarczyć konsumentom rzetelnych i zrozumiałych informacji o mechanizmie wyznaczania wskaźnika oraz o jego możliwej zmienności, aby klient mógł realnie ocenić całkowity koszt kredytu.

Rzeczniczka zaznaczyła, że niepełne ujawnienie zasad funkcjonowania WIBOR może naruszać obowiązek przejrzystości, co w konsekwencji prowadziłoby do „istotnej nierównowagi praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta”. W takim przypadku to sąd krajowy powinien ocenić, czy warunki umowy były sformułowane w dobrej wierze.

Warto jednak podkreślić, że analiza ta nie obejmuje samego wskaźnika WIBOR ani metod jego ustalania – a jedynie sposób, w jaki bank informuje o nim klienta i wykorzystuje go w umowie.

Choć opinia rzeczniczki generalnej nie ma charakteru wiążącego, w wielu przypadkach stanowisko przedstawione na tym etapie pokrywa się z późniejszym wyrokiem TSUE.