Ujawniamy, kto dostał pieniądze z NCBR za rządów PiS. Aktualna lista firm i wydatków

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) to jedna z najważniejszych instytucji zajmujących się rozwojem innowacji i nauki w Polsce. Nowa analiza jej wydatków z lat 2016-2023 pokazuje, że pod rządami PiS ogromne sumy publicznych pieniędzy trafiły do firm medialnych, kancelarii prawnych oraz na szkolenia i weryfikacje przedsiębiorstw. Sprawdziliśmy, kto dostał najwięcej pieniędzy i jak wygląda lista beneficjentów.

Dzięki mozolnej pracy byłego likwidatora Radia dla Ciebie wiemy, jak wygląda lista firm, wydawców i redakcji, które regularnie otrzymywały ogromne pieniądze od rządu PiS. 

Grzegorz Jakubowski w mediach społecznościowych opublikował konkretne sumy. Wskazał też, jakie firmy były najhojniej wspierane przez decydentów. Wyniki nowego audytu są szokujące. 

Według ujawnionych danych duże środki zostały przeznaczone na współpracę z mediami, które często były powiązane z byłym obozem władzy. Oto lista firm i kwoty, które otrzymały z NCBR:

• Defence24 – 24,6 tys. zł
• Interia – 43,05 tys. zł
• Instytut Nowych Mediów Eryka Mistewicza – 98,4 tys. zł
• Spidersweb – 110,7 tys. zł
• RMF FM – 149,8 tys. zł
• Wydawca „Pulsu Biznesu” – 166,06 tys. zł
• Polskie Radio – 180,6 tys. zł
• Wydawca „Rzeczpospolitej” – 227,5 tys. zł
• Polska Agencja Prasowa (PAP) – 231,3 tys. zł
• Polska Press (przejęta przez Orlen) – 236,16 tys. zł
• Wydawca „Wprost” i „Do Rzeczy” – 274,6 tys. zł
• Wydawca „Gazety Prawnej” – 275,6 tys. zł
• Telewizja Polska (TVP) – 676,5 tys. zł
• Wydawca WNP - PTWP – 1,44 mln zł

Kwoty te budzą pytania o rzeczywisty cel współpracy z mediami i czy były one wykorzystywane do celów promocyjnych rządu.

Oprócz współpracy z mediami, NCBR wydawało również olbrzymie pieniądze na szkolenia i kursy dla swoich pracowników:

• Kurs języka angielskiego – 3,66 mln zł
• Szkolenie menadżerskie – 2,49 mln zł
• Nauka języka angielskiego – 1,84 mln zł

Łącznie na te trzy szkolenia wydano 8 mln zł, co rodzi wątpliwości, czy były one rzeczywiście warte takich sum.

Analiza zatrudnienia pokazuje, że w kluczowych działach NCBR w ostatnich latach liczba pracowników gwałtownie rosła:

Departament ds. komunikacji i marketingu

• 2016: 13 osób
• 2018: 25 osób
• 2023: 13 osób

Departament IT

• 2016: 17 osób
• 2023: 28 osób

Prawnicy w NCBR

• 2016: 13 osób
• 2023: 31 osób

Zastanawiający jest wzrost zatrudnienia w departamencie prawnym, który ponad dwukrotnie zwiększył swoją kadrę.

Jednym z głównych beneficjentów wydatków NCBR była kancelaria prawna SMM Legal Maciak Mataczyński Adwokaci z Warszawy, która otrzymała w 2020 roku dwa duże zlecenia:

1. Umowa 17/20/US/P14/I –

   • Wartość netto: 1 209 600 zł
   • Wartość brutto: 1 487 808 zł
   • Przedmiot umowy: wsparcie Biura Dyrektora Centrum i Obsługi Prawnej w zakresie zadań realizowanych przez NCBR poprzez zakup eksperckich usług prawnych.

2. Umowa 17/20/US/P14/II –

   • Wartość netto: 594 000 zł
   • Wartość brutto: 730 620 zł
   • Przedmiot umowy: analogicznie – wsparcie Biura Dyrektora Centrum i Obsługi Prawnej.

Łączna wartość umów z tą kancelarią wyniosła ponad 2,2 mln zł tylko w jednym roku. Jednak dane wskazują, że łączna wartość zleceń dla tej kancelarii w latach 2016-2023 wyniosła ponad 9,5 mln zł.

Jednym z najważniejszych obowiązków NCBR jest ocena, czy firmy ubiegające się o dotacje spełniają wymagania. Jednak, zamiast robić to wewnętrznie, NCBR zlecało te analizy zewnętrznej firmie za 559 zł za jedną weryfikację.

Dla porównania tyle kosztuje 6 godzin pracy grafika komputerowego – porównuje Grzegorz Jakubowski. Według niego brak skrupulatnej weryfikacji mogło prowadzić do przypadków takich jak:

• 26-latek z Trójmiasta otrzymujący dotację 55 mln zł 
• Firma, która nie spełniała wymogów, ale dostała 123 mln zł

Firma ClickAd Interactive zrealizowała dla NCBR kampanię promocyjną, która kosztowała 4 mln zł. Jej zakres obejmował zakup powierzchni reklamowych w prasie i Internecie, ale czy wartość tej kampanii była adekwatna do osiągniętych efektów?

Ostatecznie, to Biegły Rewident stał na straży zgodności sprawozdań finansowych NCBR. Problem w tym, że np. za 2019 i 2020 rok przeprowadzono badanie finansowe za jedyne 10 947 zł.

Czy za taką kwotę można rzetelnie przeanalizować budżet instytucji, która w 2019 r. dysponowała 4,6 miliarda zł, a w 2020 roku aż 5,5 miliarda zł?