Zmiany w prawie gospodarczym. Mniej biurokracji dla firm, szybsze licytacje, cyfrowe wnioski spadkowe

Zmiany dotyczą przede wszystkim prawa gospodarczego, procedur licytacyjnych oraz zasad funkcjonowania notariatu.

Najszerszy zakres zmian obejmuje nowelizację Kodeksu spółek handlowych oraz ustaw o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych i przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Jak informuje Kancelaria Premiera, nowe przepisy mają na celu zmniejszenie obciążeń biurokratycznych i stworzenie bardziej przyjaznych warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Sądy zyskają większą elastyczność w podejmowaniu decyzji wobec osób kierujących spółkami. Osoby skazane za przestępstwa umyślne będą mogły ubiegać się o uchylenie lub skrócenie zakazu pełnienia funkcji w organach spółek, co dotąd było możliwe wyłącznie przy przestępstwach nieumyślnych.

Nowelizacja zakłada też wprowadzenie trybu konsensualnego dla firm. Przedsiębiorstwo będzie mogło dobrowolnie przyjąć odpowiedzialność i zapłacić karę lub zadośćuczynienie bez konieczności oczekiwania na wyrok wobec swojego przedstawiciela. Sąd, mając pełną kontrolę nad procesem, będzie mógł zatwierdzić, zmienić lub odrzucić zawarte porozumienie.

W praktyce oznacza to szybsze zakończenie spraw i możliwość złagodzenia kary wobec przedstawiciela firmy, jeśli przedsiębiorstwo wcześniej naprawi wyrządzoną szkodę.

Ważną zmianą będzie rezygnacja z odpowiedzialności karnej za niektóre błędy przy raportowaniu podejrzanych transakcji w ramach walki z praniem pieniędzy. Dotychczas za brak zgłoszenia lub niepełne dane groziła kara karna, natomiast po wejściu w życie nowego prawa w takich przypadkach stosowane będą kary administracyjne – do 1 miliona złotych.

Zmiana ta wpisuje się w unijne standardy, które nie wymagają sankcji karnych za uchybienia proceduralne, o ile nie wynikały one z celowego działania. Nowe rozwiązania mają przywrócić proporcjonalność w stosowaniu sankcji.

Drugi z projektów przyjętych przez rząd zakłada modyfikację Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie procedur egzekucyjnych. Nowelizacja zmienia dotychczasowy porządek, zgodnie z którym licytacja elektroniczna odbywała się jedynie na wniosek wierzyciela. Po zmianie przepisów, licytacje elektroniczne staną się domyślnym rozwiązaniem.

Licytacja publiczna będzie możliwa jedynie wtedy, gdy zażąda jej wierzyciel lub co najmniej jeden z kilku wierzycieli dochodzących swoich należności. Zdaniem rządu, ułatwi to dostęp do postępowań egzekucyjnych i zwiększy szanse na uzyskanie wyższych kwot w toku licytacji.

Dzięki temu rozwiązaniu sprzedaż majątku dłużnika ma być bardziej przejrzysta, a jednocześnie korzystniejsza zarówno dla wierzycieli, jak i samych dłużników.

Trzeci projekt dotyczy nowelizacji ustawy Prawo o notariacie oraz przepisów o księgach wieczystych i hipotece. Celem tych zmian jest przyspieszenie procedur związanych z dziedziczeniem i wpisami do ksiąg wieczystych.

Nowe prawo umożliwi notariuszom elektroniczne składanie wniosków o wpis do księgi wieczystej w imieniu spadkobierców. Będzie to możliwe na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia. Dzięki temu sądy będą mogły szybciej rozpoznawać sprawy, co ma znaczenie zwłaszcza przy nieruchomościach objętych dziedziczeniem.

W ramach procedury notarialnej spadkobiercy będą składać oświadczenia o tym, czy w skład masy spadkowej wchodzą nieruchomości lub prawa do lokali. Informacje te zostaną dołączone do protokołu dziedziczenia i będą podstawą do elektronicznego wniosku o ujawnienie prawa własności.

Wszystkie trzy projekty mają wspólny cel – ograniczenie zbędnych formalności, przyspieszenie postępowań i zwiększenie dostępności usług prawnych. To część szerszej strategii rządu w kierunku deregulacji i cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości.

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada, że to dopiero początek zmian w prawie, które mają ułatwić życie przedsiębiorcom i obywatelom oraz usprawnić pracę sądów i notariatu. Przyjęte we wtorek projekty trafią teraz do dalszych prac legislacyjnych.