Cyberatak na systemy informatyczne Platformy. Tusk: Ingerencja z wschodu

We wtorek Donald Tusk poinformował o poważnym incydencie dotyczącym bezpieczeństwa informatycznego Platformy Obywatelskiej. Jak przekazał w mediach społecznościowych, systemy cyfrowe partii zostały zaatakowane w ramach zorganizowanej operacji cybernetycznej.

Premier nie ma wątpliwości, że to początek obcej ingerencji w nadchodzące wybory, a za atakiem mają stać podmioty powiązane ze Wschodem.

– Cyberatak na system informatyczny Platformy. Zaczęła się obca ingerencja w wybory. Służby wskazują na wschodni ślad – napisał Donald Tusk na platformie X (dawniej Twitter), wywołując tym samym szeroką debatę na temat zagrożeń dla bezpieczeństwa procesu wyborczego w Polsce.

Atak hakerów na system informatyczny Platformy Obywatelskiej 

Według nieoficjalnych informacji, służby specjalne i zespoły ds. cyberbezpieczeństwa analizują źródła ataku oraz sposób, w jaki doszło do naruszenia systemu. Na tym etapie nie podano szczegółów dotyczących zakresu szkód, jednak z przecieków wynika, że celem cyberoperacji mogły być dane członków partii oraz wewnętrzne strategie kampanijne.

Służby mają już wstępne ustalenia wskazujące na "wschodni ślad", co może sugerować zaangażowanie rosyjskich lub białoruskich grup cyberprzestępczych, znanych z prowadzenia działań destabilizujących procesy demokratyczne w państwach europejskich. Atak na systemy polityczne w Polsce wpisuje się w szerszy kontekst rosnącej liczby cyberataków na instytucje publiczne i partie polityczne w krajach Unii Europejskiej.

Najważniejsze cyberataki Rosjan w Europie – lista 

W ostatnich latach Rosja była wielokrotnie oskarżana o przeprowadzanie cyberataków i kampanii dezinformacyjnych wymierzonych w partie polityczne i procesy wyborcze w Europie. Celem takich działań jest osłabienie demokracji, polaryzacja społeczeństw i destabilizacja Zachodu. Poniżej przedstawiam najważniejsze przypadki rosyjskich ingerencji w politykę europejską:

Niemcy – atak na CDU i Bundestag (2015 i 2020)
W 2015 roku rosyjscy hakerzy, najprawdopodobniej z grupy APT28 (znanej też jako Fancy Bear), włamali się do systemów informatycznych Bundestagu, niemieckiego parlamentu. Skradzione zostały tysiące e-maili, w tym również z biura kanclerz Angeli Merkel. W 2020 roku niemiecki rząd oficjalnie oskarżył Rosję o ten cyberatak, co doprowadziło do napięć dyplomatycznych i sankcji. Kilka lat później Rosjanie mieli także próbować ataków na systemy CDU – partii Merkel – tuż przed wyborami parlamentarnymi.

Francja – kampania prezydencka Emmanuela Macrona (2017)
W trakcie kampanii prezydenckiej w 2017 roku doszło do poważnego cyberataku na sztab Emmanuela Macrona. Tuż przed ciszą wyborczą wyciekły maile, dokumenty i dane wewnętrzne ruchu En Marche!, co było próbą wpłynięcia na opinię publiczną. Choć dokumenty okazały się w dużej części spreparowane, eksperci i francuskie służby uznali, że za atakiem stały rosyjskie grupy hakerskie, powiązane z wywiadem wojskowym GRU.

Wielka Brytania – referendum brexitowe i Partia Pracy
Wielka Brytania również oskarżała Rosję o próbę ingerencji w proces referendum w sprawie wyjścia z Unii Europejskiej w 2016 roku. Choć dowody były bardziej rozproszone niż w Niemczech czy Francji, komisje parlamentarne stwierdziły, że Rosja prowadziła szeroko zakrojoną kampanię dezinformacyjną w mediach społecznościowych. W 2019 roku zaatakowano także konta Partii Pracy, a służby informowały o „wyrafinowanym” cyberataku przed wyborami parlamentarnymi.

Włochy – wsparcie dla partii prorosyjskich
Choć bez spektakularnych cyberataków, Rosja była aktywna w zakulisowym wspieraniu włoskich partii politycznych o prorosyjskim nastawieniu, takich jak Liga Północna Matteo Salviniego. Dochodzenia dziennikarskie ujawniały kontakty przedstawicieli tej partii z rosyjskimi biznesmenami i politykami, a także próby finansowania kampanii.

Hiszpania – wpływ na ruchy separatystyczne
W czasie kryzysu katalońskiego w 2017 roku hiszpańskie służby odnotowały silny wzrost aktywności prorosyjskich kont i portali szerzących dezinformację na temat referendum niepodległościowego. Choć nie udowodniono bezpośrednich ataków na partie, Rosja była aktywna w podsycaniu napięć politycznych i społecznych.