Nowa ustawa medialna 2026. Likwidacja abonamentu RTV i Rady Mediów Narodowych

Cienkowska podkreśliła, że ustawa medialna to jeden z priorytetów obecnego rządu, a jej celem jest pełna odpolitycznienie mediów publicznych i stworzenie trwałych podstaw finansowych.

Przedstawiając założenia reformy, ministra kultury wskazała, że fundamentem przygotowanych zmian są trzy kluczowe obszary, które mają zapewnić przejrzystość i niezależność mediów publicznych. Minister wyjaśniła, że fundamentem reformy są trzy filary:

1. niezależność władz mediów publicznych,

2. stabilne źródła finansowania,

3. ograniczenie wydawania prasy przez samorządy.

Apolityczność kandydatów do władz mediów będzie weryfikowana poprzez rygorystyczne kryteria – brak przynależności partyjnej przez pięć lat, brak funkcji w partiach oraz zakaz kandydowania w wyborach powszechnych przez dekadę. Dodatkowo wymagane będzie doświadczenie w dziedzinie mediów, prawa czy kultury. Każdy proces nominacji ma być w pełni jawny i transmitowany publicznie.

Rząd proponuje zastąpienie abonamentu radiowo-telewizyjnego stałym finansowaniem w wysokości 2,5 mld zł rocznie z budżetu państwa. Kwota ta ma być waloryzowana zgodnie z inflacją, co – zdaniem minister – zapewni mediom publicznym przewidywalność i bezpieczeństwo finansowe. Abonament został określony jako „archaiczny i nieskuteczny”, a jego ściągalność uznano za niewystarczającą.

Projekt przewiduje również likwidację Rady Mediów Narodowych, której kompetencje przejmie odnowiona Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Składać się ma z dziewięciu członków wybieranych na sześć lat, w systemie rotacyjnym. Kandydatów wskazywać będą Sejm, Senat i prezydent, a dodatkowym warunkiem będzie poparcie organizacji pozarządowych i pozytywne przejście publicznego wysłuchania.

Spółki medialne mają być zarządzane przez jednoosobowe zarządy wybierane w transparentnych konkursach. Rady nadzorcze i programowe zyskają większą rolę w nadzorze, a ich skład będzie opierał się na rekomendacjach NGO-sów i pracowników mediów.

Projekt zakłada ograniczenie wydawania prasy przez jednostki samorządu terytorialnego. Samorządy będą mogły publikować jedynie biuletyny informacyjne, bez treści publicystycznych i reklam, co ma wyeliminować ryzyko powstawania „prasy zależnej od władzy”. Równocześnie resort zapowiada program wsparcia dla niezależnych mediów lokalnych, którego szczegóły mają zostać ogłoszone w przyszłym roku.

Cienkowska zapowiedziała, że zmiany wejdą w życie wraz z przyjęciem nowej ustawy. Wtedy – jak podkreśliła – media publiczne mają zostać całkowicie odpolitycznione, z nowymi zarządami, jasnymi regułami działania i stabilnym budżetem.

Minister wyraźnie zaznaczyła, że cofnięcie likwidacji obecnych struktur mediów publicznych nie nastąpi teraz.

„Chcemy wprowadzić nowe standardy i tylko ustawą możemy realnie zmienić sytuację” – podsumowała.