Pomnik polsko-radzieckiego braterstwa w Płotach zburzony. IPN: „Symbol fałszywej historii”

W wydarzeniu uczestniczył wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski, który podkreślał, że obiekt był symbolem sowieckiego panowania i fałszywej narracji historycznej.

Polejowski przypomniał apel obecnego prezydenta RP Karola Nawrockiego z marca 2022 r. o dokończenie dekomunizacji przestrzeni publicznej.

– Ten obiekt miał przedstawiać wdzięczność wobec Armii Czerwonej i symboliczne braterstwo broni z polskimi żołnierzami. To nigdy nie było prawdą – zaznaczył.

Według IPN, monument w Płotach był typowym przykładem propagandy, której celem było budowanie nowej, oderwanej od faktów narracji.

Jak przekazał burmistrz Płotów Szymon Klimko, pomnik był ostatnim nieusuniętym obiektem o charakterze komunistycznym w mieście.

– Nie było żadnej dyskusji ani sprzeciwu wobec jego rozbiórki. To miejsce czeka teraz nowa funkcja – planujemy tu skwer i parking typu park & ride – powiedział.

Samorząd zapowiada także wyeksponowanie obelisku poświęconego Józefowi Piłsudskiemu, jednak w innym miejscu niż rozebrany monument.

Pierwszy obiekt upamiętniający Armię Czerwoną stanął w Płotach w 1955 r. – była to ceglano-tynkowana konstrukcja ze starannie wyeksponowaną czerwoną gwiazdą. Monument rozebrany w poniedziałek wzniesiono w 1977 r. z okazji 700-lecia nadania praw miejskich Płotom. Przedstawiał żołnierza niosącego rannego towarzysza z granatem w dłoni. Napis na postumencie sugerował wspólne działania polskich i sowieckich wojsk, choć – jak podkreśla IPN – miasto zajęły w 1945 r. wyłącznie oddziały Armii Czerwonej, bez udziału Ludowego Wojska Polskiego.

Według danych Instytutu Pamięci Narodowej, pomnik w Płotach jest już 43. zdemontowanym monumentem od marca 2022 r. W samym województwie zachodniopomorskim usunięto osiem takich obiektów.

– Nie przenosimy pomników, tylko je utylizujemy. Jeśli zostają tablice, czasem trafiają do muzeów – wyjaśniła Joanna Sulej-Piskorz z IPN.

Polejowski dodał, że zburzenie pomnika to także apel do innych samorządów, by nie zwlekały z usuwaniem „propagandowych reliktów”, które wciąż przypominają o sowieckiej dominacji.