Większy nadzór sądu nad kontrolą operacyjną. Rząd przygotowuje nowelizację ustawy

11/08/2025 18:06

Jeszcze w tym roku rząd przedstawi projekt nowelizacji ustawy, który ma zwiększyć kontrolę sądów nad działaniami operacyjnymi służb specjalnych. Dokument ma być gotowy w czwartym kwartale i obejmie wszystkie formacje posiadające uprawnienia do prowadzenia kontroli operacyjnej – Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne oraz Służbę Kontrwywiadu Wojskowego.

Rząd zapowiada zmiany prawa w zakresie stosowania kontroli operacyjnej

Spis treści

Większe uprawnienia sądów – dostęp do wyników i możliwość przerwania kontroli
Obowiązek informowania o niszczeniu materiałów
Reforma po trzech dekadach obowiązywania dotychczasowych standardów

Przez osiem lat rządów PiS, służby pod kontrolą polityków PiS nagminnie stosowały kontrolę operacyjną, jako narzędzie do inwigilacji dziennikarzy, oponentów, a nawet prokuratorów.

Większe uprawnienia sądów – dostęp do wyników i możliwość przerwania kontroli

Zgodnie z planowanymi przepisami, sąd otrzyma prawo wglądu w wyniki kontroli operacyjnej nawet wtedy, gdy nie przyniosła ona dowodów na popełnienie przestępstwa. Po zakończeniu działań raport o wynikach trafi nie tylko do sądu, ale również do prokuratora krajowego.

Nowe regulacje mają też dać sądom możliwość żądania informacji o przebiegu trwającej kontroli oraz decydowania o jej natychmiastowym przerwaniu. W przypadku takiego postanowienia, szef służby i prokurator krajowy będą mogli złożyć zażalenie.

Zobacz także:

Zawiadomienie na CBA i prokuratorów w rękach ich podwładnych. Szwejgiert: "To absurd"

Obowiązek informowania o niszczeniu materiałów

Projekt zakłada również, że szef służby będzie musiał powiadomić sąd i prokuratora krajowego o każdym przypadku zniszczenia materiałów uzyskanych w toku działań operacyjnych, jeśli nie mają one znaczenia dla bezpieczeństwa państwa lub nie potwierdzają zaistnienia przestępstwa.

Reforma po trzech dekadach obowiązywania dotychczasowych standardów

Rząd argumentuje, że obecne zasady nadzoru nad kontrolą operacyjną pochodzą z początku lat 90. XX wieku i wymagają dostosowania do współczesnych realiów demokratycznego państwa prawnego. Obecnie decyzje o rozpoczęciu lub przedłużeniu kontroli podejmują dwa warszawskie sądy okręgowe – cywilny i wojskowy.

Kontrola operacyjna prowadzona jest w sposób niejawny i obejmuje m.in.: