Kara dla pracodawcy za opóźnienie wypłaty. Grzywna może sięgnąć nawet 50 tys. złotych

Projekt nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny i Pracy, zakłada zaostrzenie kar dla pracodawców, którzy nie wywiązują się terminowo z obowiązku wypłaty wynagrodzeń. Opóźnienie w wypłacie pensji przez co najmniej trzy miesiące może grozić grzywną w wysokości nawet 50 tysięcy złotych.

Przepisy mają wdrażać unijną dyrektywę o adekwatnych wynagrodzeniach minimalnych, choć termin ich implementacji minie 15 listopada. Poniżej szczegółowo omawiamy, jakie zmiany planuje wprowadzić nowe prawo i jakie będą jego skutki.

Zgodnie z założeniami projektu, pracodawcy, którzy opóźniają się z wypłatą wynagrodzeń o co najmniej trzy miesiące, będą podlegać karze grzywny wynoszącej nawet 50 tysięcy złotych. To najwyższa kara finansowa przewidziana w Kodeksie pracy za wykroczenia dotyczące praw pracowników.

Dodatkowo taką samą grzywną zagrożone są firmy, które pomagają osobom zalegającym z alimentami unikać ich spłaty, wypłacając im wynagrodzenia „pod stołem”. Podwyższenie kar ma odstraszyć pracodawców od praktyk niekorzystnych dla pracowników oraz wzmocnić ich ochronę na rynku pracy.

Obecne propozycje kar w wysokości do 50 tysięcy złotych stanowią złagodzenie w porównaniu do wcześniejszych planów Ministerstwa, które zakładały, że niewypłacanie wynagrodzenia przez trzy miesiące będzie uznawane za przestępstwo zagrożone karą do dwóch lat więzienia.

Jak zwraca uwagę ekspert cytowany przez „Dziennik Gazetę Prawną”, wprowadzenie sankcji powinno jednak uwzględniać sytuacje, w których opóźnienie wynagrodzenia nie wynika z winy pracodawcy, ale z trudnych do przewidzenia okoliczności, takich jak niewypłacalność czy zdarzenia losowe.

Ministerstwo planuje, aby nowe przepisy weszły w życie bez długiego okresu vacatio legis. Ma to związek z koniecznością nadgonienia opóźnienia we wdrożeniu unijnych dyrektyw. Ustawa, po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, zacznie obowiązywać od razu, co pozwoli szybko rozpocząć egzekwowanie nowych zasad.

Zasada ta nie obejmuje jednak zmian dotyczących wyłączania określonych składników z minimalnego wynagrodzenia – te przepisy mają wejść w życie etapami.

Projekt zakłada także stopniowe wyłączanie z minimalnego wynagrodzenia określonych dodatków, takich jak dodatki funkcyjne, a w kolejnych latach również premie i nagrody. Od 1 stycznia 2026 roku dodatki funkcyjne będą wyłączone z podstawy wynagrodzenia minimalnego, a od 1 stycznia 2027 roku wyłączone zostaną inne dodatki. Natomiast od 1 stycznia 2028 roku nie będą już uwzględniane premie i nagrody.

Niektórzy eksperci krytykują te zmiany, uważając, że wprowadzenie ich w życie jedynie pogłębi chaos na rynku pracy, szczególnie w takich przedsiębiorstwach, jak Poczta Polska, gdzie większość wynagrodzenia stanowią premie i nagrody. Eksperci z OPZZ wskazują, że dodatkowe komplikacje mogą prowadzić do napięć społecznych i niepotrzebnego zamieszania w organizacjach, w których dodatki stanowią dużą część wynagrodzenia.

Nowa ustawa wzbudza wiele kontrowersji. Z jednej strony wprowadzenie surowszych kar finansowych dla nieuczciwych pracodawców jest krokiem w stronę zwiększenia ochrony praw pracowniczych. Z drugiej jednak strony przedstawiciele pracodawców, tacy jak cytowany przez „DGP” Szymon Witkowski, wskazują, że kary nie powinny obejmować sytuacji niezależnych od pracodawców, jak niewypłacalność spowodowana siłą wyższą.

Dodatkowo krytycznie o zmianach wypowiadają się eksperci z OPZZ, którzy obawiają się, że etapowe wyłączanie dodatków z płacy minimalnej przyniesie więcej szkody niż pożytku i dodatkowo zwiększy napięcia w przedsiębiorstwach.

Nowelizacja ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę zakłada zaostrzenie kar dla pracodawców oraz wprowadzenie nowych zasad naliczania wynagrodzenia minimalnego. Zmiany te, choć wprowadzone w celu ochrony praw pracowników, wywołują wiele wątpliwości.

Czas pokaże, czy nowe przepisy przyczynią się do poprawy sytuacji pracowników i zmotywują pracodawców do terminowego wypłacania wynagrodzeń, czy może spowodują nieprzewidziane komplikacje na rynku pracy.