Andrzej Duda powołał nowych neosędziów. Prezydent wręczył 50 nominacji

​Prezydent Andrzej Duda, wręczył dziś nominacje ponad 50 neosędziom, w tym sędziemu Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). Wszyscy zostali powołani w wadliwej procedurze przez neoKRS. W uroczystości wzięli udział wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa (KRS), Stanisław Zdun, oraz przedstawiciel prezydenta w KRS, Maciej Krzyżanowski.

To kolejny raz, gdy prezydent RP Andrzej Duda nie bacząc na wyroki i postanowienia europejskich sądów, powołuje nowych neosędziów. W poniedziałek 7 kwietnia 2025 roku dopuścił do wydawania wyroków nową grupę 50 osób, których wyroki będą mogły być podważane obligatoryjnie.  

Warto zaznaczyć, że nominacje te budzą kontrowersje w środowisku prawniczym, ale też niedowierzanie wśród praworządnych sędziów. 

Jako pierwszy skandaliczne nominacje neosędziów skrytykował sędzia Bartłomiej Starosta, który od lat walczy o przywrócenie w Polsce praworządności oraz rozliczenie neosędziów za pogwałcanie orzeczeń europejskich trybunałów. 

Osoby powołane na stanowiska sędziowskie przy udziale obecnej noeKRS określane są mianem "neo-sędziów". Termin ten odnosi się do sędziów nominowanych przez KRS ukształtowaną po nowelizacji ustawy z grudnia 2017 roku, w której skład wchodzi 15 członków-sędziów wybieranych przez Sejm, a nie przez środowisko sędziowskie, co budzi wątpliwości co do niezależności tego organu. 

– Prezydent RP wręczył dziś nominacje ponad 50 sędziom, w tym sędziemu NSA. W uroczystości uczestniczył wiceprzewodniczący Stanisław Zdun i reprezentant w KRS Maciej Krzyżanowski. Gratulujemy nominowanym – chwali się na swoim profilu w serwisie X neo Krajowa rada Sądownictwa.  

Krytycy tej reformy wskazują, że taki sposób powoływania sędziów może naruszać zasadę trójpodziału władzy oraz niezawisłości sądownictwa, co jest fundamentem demokratycznego państwa prawa. W związku z tym, legalność orzeczeń wydawanych przez "neo-sędziów" bywa kwestionowana zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej.

Maciej Krzyżanowski, nowy przedstawiciel prezydenta w KRS, objął tę funkcję 25 stycznia 2024 roku, zastępując Wiesława Johanna. Krzyżanowski, adwokat z wieloletnim doświadczeniem, określił swoją rolę w KRS jako "zadanie specjalne". ​

W kontekście tych wydarzeń warto zwrócić uwagę na trwającą debatę dotyczącą reformy sądownictwa w Polsce oraz jej wpływu na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości i postrzeganie polskiego systemu prawnego na arenie międzynarodowej.​ Kondycja polskiego sądownictwa po 8 latach zapaści spowodowanej destrukcyjnymi "reformami" nadal jest słaba. 

Na łamach checkpress.pl w lutym 2025 roku informowaliśmy, że minister Adam Bodnar  zapewniał, że uchylanie wyroków neosędziów nie oznacza, iż na wolność wyjdą groźni przestępcy. Proces ten ma na celu naprawę systemu sądowniczego i przywrócenie pełnej praworządności.

W swoich wcześniejszych wypowiedziach Bodnar wskazywał, że ponownemu rozpoznaniu będą podlegały tylko wybrane wyroki. Chodzi o sprawy prowadzone przez neosędziów, w których ci wydawali wyroki, ale tylko w konkretnych przypadkach. 

O ponowne rozpoznanie swoich spraw będą mogli wnosić jedynie skazani, w których wyrok wydał neosędzia awansowany lub powołany przez niekonstytucyjną neo-KRS jedynie wówczas, gdy już wcześniej podważał on status orzekającego, powołując się na brak przymiotu jego niezależności z uwagi na wadliwy awans lub powołanie. 

Jak przypomina Adam Bodnar, jako rzecznik praw obywatelskich wielokrotnie ostrzegał przed negatywnymi skutkami nieodpowiedzialnych reform w sądownictwie.