Jak rozpoznać udar mózgu u dziecka? Najnowsze rekomendacje lekarzy

Podczas gdy u dorosłych znaczenie mają otyłość, cukrzyca, nadciśnienie czy nadużywanie alkoholu, u dzieci istotną rolę odgrywają wady serca, zaburzenia krzepnięcia krwi oraz arteriopatie. U najmłodszych, szczególnie u wcześniaków, ryzyko udaru zwiększa się z powodu wrodzonych predyspozycji do nadkrzepliwości. U dzieci w wieku 2–4 lat częściej diagnozuje się arteriopatie nabyte, które mogą być powikłaniem po infekcjach, np. ospie wietrznej.

Rozpoznanie udaru u dziecka bywa trudne, bo symptomy nie zawsze są oczywiste. Niedowład, zaburzenia mowy czy problemy z widzeniem mogą sugerować udar u starszych dzieci i nastolatków, ale u noworodków objawy są mniej charakterystyczne – to np. drgawki czy zaburzenia świadomości. To powoduje opóźnienia w diagnozie i zmniejsza szanse na skuteczne leczenie.

Prof. Kopyta zwraca uwagę, że pierwsze badania obrazowe powinny być wykonane w ciągu godziny od przyjęcia pacjenta do szpitala. Niestety, w praktyce często odbywa się to po kilkunastu lub kilkudziesięciu godzinach, co dyskwalifikuje dzieci z terapii przyczynowej, jak tromboliza czy trombektomia.

Przełomowy przypadek miał miejsce w październiku 2024 roku w Zielonej Górze. 9-letni chłopiec z ostrym niedokrwiennym udarem mózgu trafił do szpitala z zaburzeniami mowy i niedowładem prawej strony ciała. Dzięki szybkiemu rozpoznaniu i zastosowaniu trombolizy dziecko odzyskało pełną sprawność. To przykład, że szybka reakcja ratuje życie i zdrowie.

Nawet jeśli dziecko przeżyje ostry epizod udaru, w większości przypadków pozostają trwałe deficyty: zaburzenia motoryczne, trudności w nauce, a u części także padaczka poudarowa. Prof. Kopyta podkreśla: „Mówimy o perspektywie całego życia – kilkudziesięciu lat zmagań z konsekwencjami choroby”.

Największym problemem pozostaje brak wiedzy – zarówno wśród społeczeństwa, jak i lekarzy pierwszego kontaktu – że udar może wystąpić u dziecka.

Dlatego w 2023 roku opublikowano polskie rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia udaru mózgu u dzieci i młodzieży. To narzędzie, które ma pomóc lekarzom szybciej reagować i zwiększyć szanse pacjentów na powrót do zdrowia.